Πρόταση μελών της Ομάδας Ιστορίας της Π.Ε.Φ. για το Αναλυτικό Πρόγραμμα Ιστορίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΦ ΓΙΑ ΤΟ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Τα σχολικά βιβλία συνδέονται με τις θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές
των επιστημών οι οποίες καθορίζουν τις αρχές και σκοπούς των αναλυτικών
προγραμμάτων και των διδακτικών βιβλίων. Η Ιστορία ως μια γνωστική και
επιστημονική δραστηριότητα που βρίσκεται σε ενότητα με τις ανθρωπιστικές και
κοινωνικές επιστήμες προσεγγίζεται από ομάδες ιστορικών, ερευνητών, ειδικών και
δασκάλων με τη συνεργασία ομάδων, με σκοπό τη διαμόρφωση θεωρητικών και
ερμηνευτικών αρχών που συνδέονται με τη διδακτική και καταλήγουν στο τελικό
αποτέλεσμα της συγγραφής ενός βιβλίου.

Επί πολλές δεκαετίες στην Ελλάδα νομιμοποιούνται θεσμικά ομάδες
συγγραφής βιβλίων, που δεν έρχονται σε επαφή ούτε συζητούν με την ευρύτερη
εκπαιδευτική κοινότητα με αποτέλεσμα να διατηρούνται στεγανά. Και ενώ
επιβάλλεται μια «μεταρρύθμιση» στο αναλυτικό πρόγραμμα και επιλέγεται
αυθαίρετα μια ερμηνευτική – ιδεολογική κατεύθυνση, που ελέγχεται επιστημονικά,
όπως η «Διαθεματικότητα» και εφαρμόζεται με νόμο του κράτους (ΦΕΚ 303/2003),
χωρίς προηγουμένως να πραγματοποιηθεί διάλογος ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς.
Τα βιβλία που έχουν συγγραφεί διδάσκονται κατευθείαν στην τάξη χωρίς να
προηγηθεί «πιλοτικό» ή πειραματικό στάδιο στα σχολεία και χωρίς να ανακοινωθούν
πορίσματα οποιασδήποτε έρευνας.

Το πρόβλημα που μας απασχολεί σήμερα είναι η εκπληκτική υποβάθμιση του
μαθήματος της Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η αποσύνδεση από τη
μάθηση του αντικειμένου που οδηγεί στη δυσκολία απόκτησης κινήτρου από τους
μαθητές για την ιστορική γνώση.

Η σημερινή κατάσταση του μαθήματος της Ιστορίας στο σχολείο μας οδηγεί στις
ακόλουθες επισημάνσεις:

1) Τα αναλυτικά προγράμματα της Ιστορίας τα οποία ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτα
επί πολλές δεκαετίες, στο πλαίσιο ενός ωρολογίου προγράμματος αφού
περιορίζονταν σε απλές οδηγίες διδασκαλίας θεματικών ενοτήτων, σήμερα
παρουσιάζονται ανεπαρκή στο βιβλίο του καθηγητή, που παίζει τον ίδιο ρόλο.

2) Τα διδακτικά βιβλία είναι ακατάλληλα για τη διδασκαλία, ανεξάρτητα από το αν
είναι βελτιωμένα σε σχέση προς το παρελθόν είτε στη μορφή είτε στο
περιεχόμενο.

3) Η εκπαιδευτική πολιτική του κράτους με την υποτυπώδη επιμόρφωση που δεν
περιλαμβάνει ετήσιο πρόγραμμα σπουδών, θέτει ιδεολογικά και επιστημονικά
εμπόδια στην εκπαιδευτική κοινότητα έτσι ώστε να μη μπορεί να αναπτύξει την
ιστορική παιδεία στο σχολείο.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

Το ιστορικό υλικό το οποίο αξιολογείται και επιλέγεται για να γίνει αντικείμενο
διδασκαλίας στη Μ. Ε. αποτελείται από συνολικές ιστορικές διαδικασίες και ιστορικά
γεγονότα σε μια ενότητα και αλληλεπίδραση.

1. Η ιστορία προσεγγίζεται σε μια ενιαία περιοδολογική διαδικασία, συστήματα,
δομές, λειτουργίες και γεγονότα, σε χώρο, χρόνο και δράση
2. Η διαίρεση σε ιστορικά στάδια ή ιστορικές εποχές, με βάση την εξελικτική
διαδικασία, από το παρελθόν έως το παρόν, αναγνωρίζει την αρχαία,
μεσαιωνική, νεότερη και σύγχρονη εποχή.
3. Μεθοδολογική αρχή οργάνωσης του υλικού είναι η ενότητα του γενικού με το
ειδικό. Η Γενική Ιστορία ή παγκόσμια Ιστορία, αναφέρεται στη γένεση, την
εξέλιξη και ανάπτυξη φυλών, λαών, εθνών, τάξεων και κρατών σε όλες τις
ηπείρους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η Ειδική Ιστορία σχετίζεται με
την Εθνική και Τοπική, στις οικονομικές, πολιτικές, πολιτιστικές,
επιστημονικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Η Εθνική Ιστορία
περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του επιλεγόμενου υλικού για το
Αναλυτικό Πρόγραμμα και συνδέεται με την Παγκόσμια.

ΠΕΦ / Δημοσίευση : 3/1/2013

περισσότερα